Thời gian qua, nhằm tránh tác động của căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, nhiều doanh nghiệp đa quốc gia đã triển khai chiến lược “Trung Quốc + 1”,tức dịch chuyển một phần hoạt động từ Trung Quốc sang các quốc gia khác…
Thương mại toàn cầu diễn biến phức tạp trong những tuần đầu tiên nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Trong bối cảnh đó, nhiều người đặt câu hỏi liệu đây có phải là lúc xây dựng chiến lược “Trung Quốc + 2”, hay thậm chí “Trung Quốc + n”, tức dịch chuyển hoạt động từ Trung Quốc sang nhiều quốc gia khác, hay không.
Theo báo cáo nghiên cứu Trade in Transition 2025 của các tổ chức nghiên cứu Economist Impact và DP World công bố tại Diễn Kinh tế Thế giới (WEF) tháng trước, câu trả lời cho câu hỏi trên có thể là: “Đúng vậy”.
CHỈ “TRUNG QUỐC + 1” LÀ CHƯA ĐỦ
Tại hầu hết các quốc gia, doanh nghiệp đã dành nhiều thời gian chuẩn bị cho một kịch bản thương mại đầy biến động khi ông Trump quay lại Nhà Trắng. Tương tự như 8 năm trước, thế giới một lần nữa đứng trước những bất ổn chưa từng có.
Tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương (APAC), nhiều doanh nghiệp đã mở rộng chiến lược “Trung Quốc + 1”. Theo nghiên cứu Trade in Transition 2025, gần 1/3 doanh nghiệp ở APAC cho biết họ đang xây dựng chuỗi cung ứng kép để phục vụ cả thị trường Trung Quốc và Mỹ.
Đối với các nhà quản lý chuỗi cung ứng, việc đa dạng hóa hoạt động đã trở thành ưu tiên hàng đầu để giảm thiểu rủi ro. Bằng cách hợp tác với nhiều nhà cung cấp, lựa chọn nhiều địa điểm sản xuất và kênh phân phối khác nhau, các doanh nghiệp có thể linh hoạt hơn với những biến động không ngừng của bối cảnh địa chính trị toàn cầu.
Với các doanh nghiệp phương Tây, khi nhìn vào thị trường rộng lớn và năng lực sản xuất mạnh mẽ của Trung Quốc, chiến lược “Trung Quốc + 1” đã trở thành một lựa chọn phổ biến, thể hiện sự thận trọng khi hoạt động tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Doanh nghiệp nước ngoài tại Trung Quốc phải đối mặt với môi trường pháp lý phức tạp và thay đổi liên tục, cùng với các hạn chế về tiếp cận thị trường và quyền sở hữu. Ngoài ra, vấn đề bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu và các biện pháp trừng phạt khi căng thẳng Trung – Tây gia tăng cũng là mối lo lớn.
Ví dụ, Intel đã xây dựng nhà máy đóng gói chip 3D cao cấp đầu tiên tại Penang, Malaysia, đồng thời mở rộng cơ sở ở Thành Đô, Trung Quốc. Tương tự, HP đã chuyển khoảng 70% sản xuất máy tính cá nhân từ Trung Quốc sang các thị trường như Thái Lan và Mexico.
Xu hướng “Trung Quốc + 1” cũng xuất hiện ở các doanh nghiệp Trung Quốc. BYD đã mở nhà máy tại Thái Lan, và Huawei tại Pháp. Việc mở rộng ra quốc tế giúp họ giảm bớt áp lực kinh tế trong nước và tránh các rào cản thuế quan.
Việc mở rộng chuỗi cung ứng ra ngoài Trung Quốc giúp doanh nghiệp đảm bảo hoạt động liên tục, giảm bớt sự phụ thuộc vào một thị trường duy nhất và duy trì tăng trưởng tại nhiều khu vực. Tuy nhiên, trong bối cảnh địa chính trị ngày càng phức tạp và toàn cầu hóa có những thay đổi lớn, đặc biệt là khi ông Trump trở lại Nhà Trắng, chiến lược “Trung Quốc + 1” không còn đủ.
Theo ông Glen Hilton, CEO khu vực APAC tại DP World, doanh nghiệp giờ đây cần áp dụng chiến lược “Trung Quốc + 2” hoặc thậm chí “Trung Quốc + n” để giảm thiểu rủi ro địa chính trị tại châu Á, bằng cách dịch chuyển sản xuất sang nhiều quốc gia thay vì chỉ tập trung vào Trung Quốc.
KHÔNG NƠI NÀO MIỄN NHIỄM VỚI CĂNG THẲNG THƯƠNG MẠI
Theo ông Hilton, việc đa dạng hóa hoạt động khỏi Trung Quốc là điều tất yếu, nhưng chọn địa điểm phù hợp là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp.
“Khi lựa chọn địa điểm sản xuất mới, các doanh nghiệp phải cân nhắc mọi rủi ro có thể xảy ra và không thể chắc chắn một quốc gia nào – kể cả nơi được xem là ‘thiên đường’ – có thể miễn nhiễm với căng thẳng thương mại”, vị chuyên gia Hilton nhận xét với tờ báo Nikkei Asia.
Chuyên gia cho rằng, dù áp dụng chiến lược “Trung Quốc + 1”, “Trung Quốc + 2” hay “Trung Quốc + n”, doanh nghiệp cần lưu ý cách tiếp cận phù hợp với thị trường này. Trung Quốc đang cải cách để trở nên minh bạch và thuận lợi hơn cho kinh doanh, trong khi các tiến bộ công nghệ như trí tuệ nhân tạo đang nâng cao sức mạnh nền kinh tế.
Mặc dù tăng trưởng chậm lại và tiêu dùng yếu, Trung Quốc vẫn là thị trường khổng lồ với 1,4 tỷ dân và đạt kim ngạch thương mại kỷ lục 6 nghìn tỷ USD năm ngoái.
“Ở thời điểm này, việc xây dựng một chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng phù hợp và linh hoạt khỏi Trung Quốc, cũng như chiến lược tại chính Trung Quốc là chìa khóa cho những doanh nghiệp đang muốn nắm bắt cơ hội kinh doanh ở châu Á”, ông Hilton nhận xét.
Ông nhấn mạnh rằng, để kết nối con người, hàng hóa và dịch vụ trên toàn châu lục, doanh nghiệp cần trang bị công cụ, kiến thức và đối tác phù hợp nhằm bảo vệ chuỗi cung ứng và duy trì hoạt động trong bối cảnh địa chính trị ngày càng phức tạp.
Nguồn: https://vneconomy.vn/da-den-luc-xay-dung-chien-luoc-trung-quoc-2-hoac-trung-quoc-n.htm
