Ngành vận tải container có thể bị ảnh hưởng mạnh mẽ nhất từ kế hoạch của Hoa Kỳ áp thuế đối với các tàu đóng tại Trung Quốc, điều này sẽ làm tăng chi phí vận chuyển và gây xáo trộn chuỗi cung ứng toàn cầu.
Ngành vận tải biển đang gặp xáo trộn trước một trong những quyết định có thể tác động sâu rộng nhất đến ngành ngay trong những tuần đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump.
Tổng thống Hoa Kỳ dự kiến sẽ đưa ra quyết định, có thể trong vòng một tháng tới, về việc có thực hiện các khuyến nghị từ Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) hay không. Các đề xuất này xuất phát từ cuộc điều tra kéo dài một năm về sự thống trị ngày càng tăng của Trung Quốc trong lĩnh vực hàng hải, đặc biệt là trong ngành đóng tàu.
Báo cáo của USTR chỉ trích Bắc Kinh với một loạt cáo buộc, bao gồm việc Trung Quốc duy trì chi phí lao động thấp một cách nhân tạo, ép buộc chuyển giao công nghệ và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Cơ quan này đề xuất áp mức phí lên đến 1,5 triệu USD mỗi lần tàu đóng tại Trung Quốc cập cảng, 1 triệu USD mỗi lần tàu của các nhà khai thác vận hành tàu đóng tại Trung Quốc cập cảng, và yêu cầu bắt buộc về vận chuyển bằng tàu mang cờ Hoa Kỳ. Hạn chót để công chúng gửi ý kiến là ngày 24 tháng 3, sau đó Tổng thống sẽ đưa ra quyết định cuối cùng.
Theo phân tích của ngân hàng đầu tư Jefferies, hầu hết các tàu biển sẽ phải chịu mức phí tối đa dựa trên trọng tải tịnh.
“Những mức phí này có thể buộc các công ty vận tải biển phải tái cấu trúc mô hình đội tàu và khiến các chuyến cập cảng Hoa Kỳ trở nên hấp dẫn hơn về mặt giá cước vận chuyển, điều mà các nhà khai thác sẽ hướng tới,” Jefferies nhận định.
Ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất có thể là vận tải container, do các tàu container thường có nhiều điểm dừng tại các cảng. Theo tính toán của Jefferies, mức phí 1,5 triệu USD nếu được phân bổ cho một tàu container trung bình 10.000 TEU cập cảng Hoa Kỳ sẽ tương đương 150 USD mỗi TEU hoặc 300 USD mỗi FEU. Điều này có thể khiến giá cước vận chuyển trên tuyến Trung Quốc – Los Angeles tăng từ 3.000 USD/FEU lên 3.300 USD/FEU. Một lô hàng dầu thô VLCC từ Vịnh Hoa Kỳ đến Trung Quốc hiện có chi phí 8,3 triệu USD, tương đương 4,20 USD/thùng, nhưng nếu tính thêm mức phí 1,5 triệu USD, chi phí sẽ tăng lên 4,95 USD/thùng.
Nếu Trump phê duyệt các biện pháp của USTR, ngân hàng ING của Hà Lan cho rằng tác động sẽ làm suy giảm chuỗi cung ứng toàn cầu, lòng tin của nhà đầu tư và quan hệ quốc tế, gây thêm bất ổn với chi phí cao và gián đoạn tiềm ẩn.
Từ đầu thế kỷ 21, Trung Quốc đã thống trị ngành đóng tàu, chiếm hai phần ba thị phần toàn cầu, trong khi Hoa Kỳ chỉ nắm 1%.
Hoa Kỳ đang tìm cách hợp tác với các nhà đóng tàu Hàn Quốc và Nhật Bản để phục hồi ngành công nghiệp đóng tàu của mình, trong khi một trong những quyết định đầu tiên của Trump khi trở lại Nhà Trắng là áp thuế nhập khẩu 10% đối với hàng hóa từ Trung Quốc.
Phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc cho rằng các biện pháp của Hoa Kỳ không chỉ không phục hồi ngành đóng tàu, mà còn làm tăng chi phí vận chuyển, đẩy lạm phát, giảm khả năng cạnh tranh của hàng hóa Hoa Kỳ và gây thiệt hại cho các nhà khai thác cảng cùng công nhân bến cảng.
Trong năm tuần kể từ khi trở lại Nhà Trắng, Tổng thống Trump đã tạo ra những xáo trộn lớn đối với thương mại toàn cầu thông qua một loạt quyết định quan trọng, bao gồm việc áp thuế, thúc đẩy hòa bình ở Ukraine, gia tăng áp lực tối đa đối với Iran và thành lập Hội đồng Quốc gia về Sự Thống trị Năng lượng. Đối với ngành vận tải biển, việc thực hiện các đề xuất của USTR – một động thái được các công đoàn Hoa Kỳ ủng hộ mạnh mẽ – có thể là quyết định gây chấn động nhất từ trước đến nay.
